Ontwikkelingen

Vorige week schreef ik de blog ‘uitgeput’. De reacties daarop waren een beetje overweldigend voor ons. Uit alle hoeken kwamen steunbetuigingen op allerlei verschillende manieren. Ontzettend hartverwarmend, troostend en steunend! Iedereen bedankt voor het meeleven, meebidden, de berichtjes, kaartjes, gesprekken, praktische hulp en bloemen. Wat voelen we ons dan weer dankbaar en gezegend met zoveel lieve mensen die aan ons denken! Dat doet echt goed. Het verdriet zal verder verwerkt moeten worden, de energie zal langzaam weer terug moeten komen. Voorlopig blijft het nog zoeken naar evenwicht.

Voor mijn gevoel moest ik de vorige blog schrijven om weer over Joëlle te kunnen schrijven. Het zat als het ware in de weg. Nu dat geuit is kan ik het weer ‘gewoon’ over Joëlle hebben 😊. Want daar is onze blog immers voor bedoeld, hoewel het systeem, de draagkracht, het gezin natuurlijk onderdeel zijn van het leven van Joëlle.

Daarom ga ik schrijven in antwoord op de vraag die we gelukkig ook regelmatig krijgen: hoe gaat het nu met Joëlle? Met Joëlle gaat het best goed! Ze is veel ziek geweest in de winter. Ze is en blijft kwetsbaar. Maar ze ontwikkelt zich ook. Deze week hadden we een gesprek met de revalidatiearts en de orthopedagoog. Het ging vooral over belasting en belastbaarheid van Joëlle. Maar dan blijkt ook dat ze op school en op de therapie heel veel oppikt, en echt wijzer wordt. Zo kan ze tot tien tellen, en met een beetje hulp tot twintig. Helemaal sprakeloos was ik toen ik gisteren een geschreven 3 voor haar hield, en vroeg aan Joëlle hoeveel dat was, waarop ze parmantig een paar vingers op stak en zei: “Eén….teee……die!!”. Ik was echt verbaasd dat ze dat weet!

Spelen op de grond

Vanmorgen belde de fysiotherapeut om af te stemmen. Zij werkt vooral aan rompbalans. We zien Joëlle steeds steviger gaan zitten. Als ze zit zoekt ze steun met haar handjes op de grond, waardoor ze niet omvalt, of zichzelf gecontroleerd om kan laten vallen. Nog even flink oefenen en dan kan Joëlle oefenen met op een krukje zitten. Dat zijn echt stappen!

Ook hebben we het gehad over lopen (jawel, echt waar). Joëlle heeft totaal geen kracht in haar beentjes, de spierspanning is veel te laag. Toch laat ze veel interesse zien in lopen. Als ze in haar rolstoel zit en ze ziet ons lopen dan zegt ze: “Tap, tap tap”. Soms stapt ze dan met haar voetjes op de voetenplank, zodat ze zelf ook ‘loopt’. Met behulp van de racerunner kan ze wel een paar stappen zetten.

In de racerunner

Prachtige ontwikkelingen dus, waar we heel dankbaar voor zijn. Temeer omdat ze in theorie volgens de neuroloog niet kan ontwikkelen vanwege de speciale vorm van nachtelijke epilepsie (ESES). Deze vorm van epilepsie zou ervoor zorgen dat Joëlle ’s nachts geen informatie kan verwerken, en ten gevolge daarvan zou de ontwikkeling sterk belemmerd worden. Ze zou als het ware elke dag weer opnieuw moeten beginnen. We zien echter het tegendeel, en hoe dat kan weten we ook niet. Maar ontwikkelen doet ze zeker!

Uitgeput

Ik voel me bijna schuldig omdat ik een week verzuimd heb een blog te plaatsen. Wat me goed doet is dat er verschillende mensen uit mijn omgeving vragen hoe het gaat, en dat ze uitzien naar mijn volgende blog…

De laatste blog ging over dat Joëlle griep had. Ze is flink ziek geweest. Vier dagen hoge koorts, hoesten en verkouden. Gelukkig is ze daar vrij snel weer overheen gekomen. Deze week is ze weer gestart op school, en dat gaat goed.

De reden dat ik vorige week niet geschreven heb is omdat ik het moeilijk vond een blog te schrijven. Ik schrijf graag over datgene wat mij en wat ons bezig houdt in het gezin, en rond de zorg om Joëlle. Dat doe ik vanuit mijn hart. Op het moment vind ik het moeilijk om te schrijven over hoe het hier gaat. Dat komt omdat het niet goed gaat, en het is confronterend om daarover te schrijven. Bovendien was mijn doel met dit weblog om een positief geluid te laten horen…

Maar de waarheid is dat het niet goed gaat met ons. We hebben ruim zes jaar zorg voor Joëlle achter de rug. In 2014/2015 heb ik persoonlijk daar de tol voor betaald in een periode van uitputting en overbelasting. In de achterliggende jaren ben ik langzaam maar zeker weer opgekrabbeld. Nu is het echter de beurt aan Lianne. Lichamelijk en mentaal volledig uitgeput. Opgebrand. Leeg. Geen energie. Geen vertrouwen.

De aanleiding voor het instorten was een miskraam in december jl. Een groot verlies! We waren elf weken in blijde verwachting. We hadden het hartje zien kloppen op een echo. Lianne groeide. Maar na elf weken was de droom voorbij. En het leven van het kindje in Lianne’s buik ook. Geen hartslag meer. Na anderhalve week wachten werd het vruchtje levenloos geboren.

De weken daarna moest Lianne lichamelijk herstellen van de miskraam. Maar daarna kwam de echte klap: de mentale, emotionele uitputting. Het verdriet, het gemis, de moedeloosheid, de hopeloosheid. Geen uitzicht, geen verwachting, geen vertrouwen. Alleen nog maar moe, verdrietig, eenzaam, teleurgesteld en uitgeput. Een optelsom van jaren vol zorgen.

Inmiddels komt de verwerking -met professionele hulp- langzaam op gang. Maar dat gaat met vallen en opstaan. Slechte dagen, en iets minder slechte dagen. Zo goed als ik dat kan probeer ik haar te ondersteunen. Proberen we alles wat op ons af komt samen te doen. Want de zorg voor Joëlle gaat door. Ook de maatschappij gaat door: school, werk, studie, muziekactiviteiten van de kinderen. En thuis stapelen de werkzaamheden zich op…

Het is zoeken, worstelen, balanceren, en proberen er samen weer bovenop te komen. We zijn echt dankbaar dat we mensen om ons heen hebben die ons helpen met praktische zaken. Maar heel veel moeten we toch echt zelf doen, en heel veel komt elke dag of week weer terug.

Persoonlijk heb ik er vertrouwen in dat het op enig moment weer beter zal gaan. Lianne heeft dat vertrouwen nog niet. In dit alles proberen we vast te blijven houden aan Zijn trouw. Tijdens al die Paasbijeenkomsten van de afgelopen tijd trof me één zin. Ik weet niet waarom, maar hij schoot naar binnen, en bleef daar hangen. Het waren de eenvoudige woorden uit Psalm 100 berijmd, gezongen in de kerk: “Want goedertieren is de HEER’; Zijn goedheid eindigt nimmermeer…”.

(Na enige aarzeling hebben Lianne en ik samen besloten bovenstaande tekst als blog op de site te plaatsen. Het is een kwetsbaar, maar eerlijk verhaal. We hopen dat het plaatsen van deze blog bijdraagt aan de verwerking).

Het besef dat….

Gisteren had Joëlle haar vrije dag. Eigenlijk zou ze dan lekker moeten uitrusten. Maar helaas… ze werd ziek. Al snel bleek dat ze veel pijn had bij het zitten en het op zijn. Dus hebben we haar in de loop van de ochtend maar weer in haar bedje gelegd. Daarna werd ze steeds beroerder. Heel de middag ligt ze in een halfslaap te dommelen en te kreunen. Ze reageert nauwelijks op ons. Gelukkig geeft ze niet over.

Joëlle ziek

’s Avonds voordat we haar klaarmaken voor de nacht nemen we de temperatuur op: 40,1. Paracetamol toegediend, en laten slapen. Ze heeft vannacht voor haar doen goed geslapen. Vanmorgen 39,7 koorts. Weer paracetamol, muziekje op, en in bed blijven.

Daar gaat onze dagplanning. Elke maandag maken we een planning voor de week. Wat moet er gebeuren, wie doet dat, welke afspraken staan gepland? Wie doet boodschappen, wat eten we op welk moment. Maar die planning kan dus overboord. Dus niet klussen op zolder, geen afspraak in het ziekenhuis voor een controle bij de kinderarts, en ons opsplitsen als team. Altijd één van ons twee in de directe nabijheid van Joëlle, zodat we haar kunnen horen en zien.

Nou moet ik ook af en toe naar mijn werk. Dat betekent dat Lianne automatisch op Joëlle past, en beneden moet blijven. Allerhande relatief kleine aangelegenheden zijn niet meer zo vanzelfsprekend… stofzuigen? Joëlle heeft extreme angst voor het geluid van de stofzuiger. Dus maar liever niet. De was? Het meeste is boven, en we kunnen Joëlle niet uit het oog verliezen. Boodschapje? Meestal wandelend met Joëlle, kan niet. Stemmen? Kan gelukkig de hele dag. Eten koken? Tja dat moet eigenlijk ook gebeuren…

Zo zitten we hier dan. Joëlle hangerig, koortsig, snotterig. Eén van ons kan werken, boodschappen doen, met de kinderen naar muziekles of andere afspraken. En de ander zit bij Joëlle de voeding in de gaten te houden, het slijm weg te vegen, de koorts op te meten, voor te lezen, en te troosten. De berg huishoudelijk werk stapelt zich op (blijft wel liggen). Administratie en regeldingen … komen we nauwelijks aan toe, laat staan studeren, blogs schrijven of eens fijn naar een vriend of vriendin toe ☹.

Nu zal dit waarschijnlijk een herkenbare situatie zijn voor vele moeders en vaders in de drukke levensfase van een jong gezin. Dus zo bijzonder is het ook weer niet. We hebben alleen het idee dat we er een beetje in blijven hangen. De zorg voor Joëlle is er altijd, ook als ze niet ziek is. De nachten zijn altijd gebroken. Langzaam maar zeker begint het besef steeds meer door te dringen dat het blijvend is. Verstandelijk weten we dat natuurlijk wel, maar echt beseffen dat het een dagelijks terugkerende zorg is, die dag in dag uit door gaat en in principe niet stopt, is een heel proces. Na zes jaar realiseren we ons dat steeds meer.

Gelukkig hebben we nog onze ouders! Terwijl mijn moeder regelmatig warm eten voor ons kookt (en dat komt brengen) komt mijn schoonmoeder regelmatig een berg was ophalen. Ontzettend fijn! Gewoon maar even de moeders in het zonnetje!! We weten dat ze veel meer voor ons willen doen, wat vaak helemaal niet kan. Maar toch. Hulde aan de Moeders 😊.

Logeren

Al jaren zeggen mensen tegen ons dat we een logeerplek voor Joëlle moeten zoeken, om zo onszelf te ontlasten. En jaren hebben we ons tegen dat idee verzet. Het is immers makkelijk gezegd, maar niet zomaar gedaan. Waar moet ze logeren? Wat komt erbij kijken? Wie betaald dat? En kunnen we haar wel loslaten….?

De Lindenhof in Staphorst

Vorig jaar hebben we echter de knoop doorgehakt, en na een zoektocht een logeerplek voor haar gevonden: De Lindenhof in Staphorst. Een identiteitsgebonden logeerhuis van Adullam Gehandicaptenzorg, de organisatie waarvoor ik zelf werkzaam ben op een andere locatie.

Vorig jaar heeft Joëlle een paar keer in de schoolvakantie een nacht gelogeerd, met als doel ontzorgen. Maar in het begin is daar ondanks de goede zorg van het logeerhuis geen sprake van. Je maakt je grote zorgen als je meest kwetsbare kind, degene waar je al jaren dag en nacht voor in de weer bent, ineens een nacht niet thuis is. Elke minuut denk je aan haar en hoe het gaat. Letten ze wel goed op haar? Kennen ze haar wel voldoende? Wat zou ze nu aan het doen zijn? Heeft ze wel aansluiting met de groep? Begrijpen ze haar wel? Kan ze wel slapen? Mist ze ons niet…?

En dan belt een begeleidster op om je met groot enthousiasme te vertellen hoe goed het gaat. En hoe geweldig Joëlle het naar haar zin heeft. Dat ze de hele groep vermaakt met haar grapjes en levenslust. Dat ze op haar eigenzinnige wijze met iedereen contact maakt. Dat ze zo ontzettend geniet van de andere kinderen, dat ze zo sociaal is, zo leuk, lief, zo’n schatje! Zucht. Van opluchting. ’s Avonds krijg ik per e-mail nog een paar prachtige foto’s doorgestuurd.

In de woonkamer van De Lindenhof

Inmiddels gaat Joëlle in principe elke schoolvakantie één, twee of drie nachten logeren. Ruim twee weken geleden, in de voorjaarsvakantie, was de laatste keer. Op weg naar het logeerhuis is ze helemaal druk. Gilletjes, lachen, raar doen. En dat terwijl wij een beetje stil zijn. Voor het eerst drie dagen zonder Joëlle. Daar willen we van genieten, maar daar zien we ook tegen op. Joëlle heeft er blijkbaar erg veel zin in.

Heel langzaam beginnen we in te zien dat het goed is. Nog steeds denken we elke minuut aan haar. Nog steeds maken we ons zorgen. Maar tegelijkertijd kunnen we het makkelijker loslaten. Heel voorzichtig proberen we daarvan te genieten, hoewel dat soms met schuldgevoel gepaard gaat.

In de voorjaarsvakantie zijn we een dag uit geweest met Willemijn en Matthias. Hoewel ze ontzettend van hun zusje houden zagen ze erg uit naar een dagje weg zonder Joëlle. Heel bewust hebben we genoten van die dag, en allemaal dingen gedaan die we met Joëlle erbij niet kunnen doen, of heel lastig zijn. Als Joëlle mee is bepaalt zij het ritme, draait het om haar. Daarbij komt dat veel mensen naar ons kijken, ons nastaren, of meewarig alle aandacht op Joëlle richten. Als we kijkgeld zouden innen… 😉

Maar het was goed, dit uitje met Willemijn en Matthias. Onvergetelijk, onbetaalbaar. Een heel fijne ervaring. Mede mogelijk gemaakt doordat Joëlle nu regelmatig gaat logeren. Het blijft een dubbel gevoel: zonder één van je drie kinderen een leuke dag beleven. Maar we weten dat ook zij een leuke dag heeft daar in Staphorst. Dus geven we ons eraan over, en maken we er wat moois van. Was toch een goede keuze, een logeeradres zoeken voor Joëlle!

Dagje Wildlands, zonder Joëlle

Pech met de PEG

Vorige week vrijdagochtend trof ik een vrolijke Joëlle aan in haar bedje. Het is de laatste dag van de voorjaarsvakantie, en de dagen vrij hebben haar goed gedaan. Ze heeft ervan genoten, en het lijkt of ze meer aan het praten is (in haar eigen brabbeltaaltje). Alleen ze stinkt behoorlijk. Op bed verschoon ik haar. Maar dan blijkt haar hemd en onderbroek ook nat te zijn. Alles uit dus. Met dat ik haar hemdje over haar hoofd trek schrik ik me een hoedje…

MIC-KEY button

De sonde zit niet in de buik!! Het daarvoor bestemde gaatje (fistel genoemd) lijkt me lachend aan te kijken. Los hangt de sondeslang met de MIC-KEY button in haar bed. Het ballonnetje tussen maag en de buikwand die de sonde op zijn plek moet houden is kapot gegaan en leeggelopen. Dan schiet bij de minste beweging de hele sonde uit de buik.

Even terugduwen zou je zeggen. Je moet echter weten dat een gaatje door de buikwand met ongeveer een half uur dichtgegroeid is… Ik geef een schreeuw naar Lianne en roep dat de sonde eruit is, zodat zij de benodigdheden kan pakken om te kijken of we nog een nieuwe sonde kunnen plaatsen. We weten immers niet of het slangetje er nog maar net uit is, of al een langere tijd.

Snel koken we water en laten dat afkoelen, terwijl we een nieuwe set met alle benodigdheden die we voor nood hebben liggen open trekken. Er zit een heel dun naaldje bij, deze steekt Lianne direct in het gaatje in de buikwand. Hij prikte er bijna gelijk doorheen. Gelukkig! Misschien toch geen ziekenhuisopname!

Dan moet het ballonnetje wat nog leeg is door het gaatje. We kwakken een scheut glycerine op de wond en zoeken met de nieuwe sonde naar het gaatje in de glibberige gel. Een paar keer lukt het niet, we zetten wat druk op de wond en blijven proberen. Dan ineens…. Tjoeps! Hij schiet er weer in. Pfoeh, opluchting! We vullen met behulp van een spuitje het ballonnetje met afgekoeld gekookt water zodat de sonde achter de buikwand blijft zitten, en sluiten de rest van het systeem aan.

We kunnen weer voeding geven. Was toch even spannend. Als het niet lukt moet je naar het ziekenhuis en moet het gaatje chirurgisch opengemaakt worden. Maar er is in dat geval ook geen manier meer om Joëlle te voeden. En met de wetenschap dat ze dat niet zo lang volhoudt is het een extra opluchting dat de MIC-KEY button er weer in zit!

Tijd om opgelucht adem te halen en elkaar even vast te houden om weer bij te komen. Daar nemen we dan ook maar de tijd voor, om vervolgens heel sterke koffie te gaan zetten!

Met Panda in bed

 

Aanmoedigingen

De drukke tijd rond Kerst en Oud en nieuw is al even voorbij. Alles vliegt weer in volle vaart verder, ondanks onze verwoede pogingen om af en toe even stil te staan. Projectmiddag op de basisschool, ouderavonden, koor- viool en orkestrepetities en uitvoeringen, verjaardagen en afspraken met specialisten voor Joëlle buitelen over elkaar heen, ongeacht ons energiepeil of onze mentale gestel. Het is soms strak plannen om alles te kunnen behappen. Oh ja, er moet nog voeding besteld worden. En zijn alle medicijnen, flessen en spuitjes nog voldoende op voorraad…?

Alleen al voor Joëlle hebben we afstemming met school en de revalidatiespecialisten (ergotherapie, logopedie en fysiotherapie), maar ook met de orthopedagoog en de psycholoog. Dan hebben we de kinderarts van het streekziekenhuis en de diëtiste in verband met problemen rond de voeding. In het academisch ziekenhuis hebben we altijd nog afspraken en afstemming met de kinderneuroloog, de wervelkolomarts, de kaakchirurg en de kno afdeling. De laatstgenoemden staan wel op een lager pitje dan voorheen.

Lastige is dat iedereen vanuit zijn of haar eigen discipline naar Joëlle en naar ons kijkt. En dat wij al die reacties op de één of andere manier moeten bundelen. We zijn een soort meldkamer waar alles binnenkomt. En in de meeste gevallen moeten we, net als in de meldkamer, snel beslissingen nemen. Deze gaan dan niet over een onbekende patiënt, maar over je eigen kwetsbare kind, terwijl je zelf op bent van vermoeidheid. Maar we kunnen niet naar huis in tegenstelling tot de medewerker op de meldkamer. Want dit is ons leven.

Zo slepen we ons door deze donkere drukke dagen heen. Maar soms gebeurd er iets bijzonders. Dan ontmoet je iemand die alles even in een ander perspectief zet. Een zonnestraal die doorbreekt. Iemand die met alle warmte die een mens kan bieden wil helpen. Iemand die vol energie is, en je volledig lijkt te begrijpen. Je hulp aanbiedt, je aanmoedigt, je op sleeptouw neemt, je een figuurlijke schop onder je achterste verkoopt en je weer enthousiast maakt. Iemand met wie je een mooi gesprek hebt. Of iemand met wie je je zomaar kan verwonderen over een insect of een grassprietje.

Vaak zijn het deze mensen die op ons pad worden geplaatst die er mede voor zorgen dat we het vol kunnen houden. Ik denk dat ze zelf niet altijd door hebben hoe ontzettend belangrijk het is wat ze doen. Dat ze ons aanspreken in het ziekenhuis, en complimenteren met onze prachtige dochter, en met de liefdevolle en rustige manier hoe we met haar omgaan. Een vreemdeling die het observeert, en ook benoemd! Momenten, herinneringen, aanmoedigingen die ons altijd bij blijven, en die ons dan weer veel kracht geven.

Die goede zorg maakt ons toch weer heel dankbaar, ook (of juist!) in moeilijke en donkere tijden.

Bijna jarig…


Joëlle is bijna jarig. Zaterdag 17 februari hoopt ze 6 jaar te worden. Nu hebben we door omstandigheden niet heel veel energie om het groots te vieren. Maar helemaal onopgemerkt voorbij laten gaan kan natuurlijk ook niet. Dus zaterdag is het feest. Zes jaar, wat een wonder!

Elk jaar breken we ons hoofd zo’n beetje over de vraag: wat moeten we haar geven? Wat is passend speelgoed waar ze echt wat aan heeft. Maar ook hoe kunnen we haar voorbereiden op haar verjaardag. En hoe gaan we ervoor zorgen dat het echt een feest wordt, maar vooral niet te druk en te intensief?

Er zijn allerlei websites met zogenaamde speciaal needs speelgoed. Ontzettend duur vaak, en maar zeer de vraag wat Joëlle ervan vindt, en of ze er wat mee kan. Het duurste speelgoed laat ze vaak links liggen, terwijl ze met de Rubiks cube van haar broer uren zoet kan zijn. Wie het weet mag het zeggen…

We hebben in een leuke authentieke speelgoedwinkel in de opheffingsuitverkoop origineel houten speelgoed van Duitse makelij gekocht. Nu maar hopen dat het in de smaak valt. Vast wel. Met mijn houten blokkendoos van 35 jaar oud speelt ze ook nog graag.

samen spelen op de grond

Ook voor familie en betrokkenen is het altijd lastig om iets passends te kopen. Joëlle pakt immers wel graag wat uit.

Al vanaf het begin van de therapeutische peutergroep, toen Joëlle 2,5 jaar was, is zij (en zijn wij) bezig met het leren communiceren met behulp van ondersteunende gebarentaal (dat is wat anders dan gebarentaal). Ze kan wat klanken maken, maar niet praten. Het worden geen woorden. Door middel van houterige gebaren, wijzen, en het maken van klanken vertelt ze ons haar verhaal.

Andersom zetten wij de ondersteunende gebaren in om haar iets te vertellen. Zo gebruiken we deze week veel de gebaren voor ‘verjaardag’, ‘feliciteren’, ‘cadeautjes’, enz. En natuurlijk het gebaar van Joëlle, zodat zij (hopelijk) begrijpt dat het om haar gaat.

Wat een prachtig hulpmiddel is zijn de dvd’s van Lotte en Max. Door middel van liedjes worden ondersteunende gebaren aangeleerd per thema. Deze week laten we Joëlle regelmatig de dvd van Lotte en Max zien met het thema ‘feest’. Ook hebben we een boek met 1000 ondersteunende gebaren, die we kunnen inzetten. Zo hopen we dat ze voldoende voorbereid is op haar verjaardag.

Dvd’s Lotte en Max

Het is tot nu toe elk jaar een dankbaar moment, terugkijkend op alles wat we met haar meegemaakt hebben. En dat terugkijken is ook moeilijk en soms pijnlijk. Wat hebben we veel meegemaakt, wat hebben we veel moeten geven. Maar geen dag zouden we een andere keuze willen maken dan -wat er ook gebeurd- voor ons lieve meisje te blijven zorgen. Wat het ons ook kost. Waar het ons ook brengt. We zijn ontzettend dankbaar dat Joëlle bij leven en welzijn 6 jaar wordt a.s. zaterdag. Hoe groot!

 

Eten en drinken

Joëlle is weer aardig opgeknapt van de griep. Deze week is ze een paar ochtenden naar school geweest, en dat ging goed. Zelf ben ik ook grieperig geweest deze week, maar dat gaat gelukkig ook beter. Tijd om -nog wat snotterig- weer in de pen te klimmen. Nou ja, in het toetsenbord.

Op dit moment zijn we bezig met het uitproberen van een nieuwe sondevoeding. Dat is nog een heel gepuzzel en gezoek. Joëlle kan namelijk niet eten en drinken vanwege het ontbreken van een slikreflex. Technisch kan ze wel slikken, maar ze doet het niet of onvoldoende op het juiste moment. Krijgt ze toch iets aangeboden, dan kan dat zomaar ‘het verkeerde gat’ inglijden, met verslikking, verstikking of longontsteking tot gevolg. Erg oppassen dus als ze buitenshuis is. Zo’n lief hummeltje wordt makkelijk een snoepje aangeboden. Of een krentenbol. Of een plakje worst.

zoiets… 😉

Voor de grap zeggen we wel eens dat we een bordje met “niet voederen” om haar nek willen hangen. Maar mensen kijken nogal verbaasd als je dat zegt… Dus dat is geen goed idee. Maar wel altijd opletten geblazen!

Ze krijgt alles via een PEG sonde door middel van een voedingspomp toegediend. Daarbij kan haar maag niet teveel tegelijk aan. Dus de voedingspomp staat zo goed als de hele dag aan. De sondevoeding loopt met ongeveer 125 ml per uur door. In het verleden hebben we van alles geprobeerd om de sondevoeding in porties toe te dienen, zodat de maag ook tot rust kan komen tussen de porties door. Echter na elk voedingsmoment spuugde Joëlle alles weer uit. Dus de voeding loopt langzaam door, en ’s nachts staat de pomp uit.

De pomp gaat altijd mee

Bijna alle gangbare sondevoedingen die bij de leeftijd van Joëlle passen hebben we geprobeerd. Tot nu toe is er echter maar één voeding die er goed in blijft. En dat is een koemelkvrije babyvoeding voor baby’s van 6 tot 12 maanden… Joëlle is bijna 6 jaar en leeft dus nog op babyvoeding.

Met behulp van het ziekenhuis zijn we al een tijd op zoek naar geschikte alternatieven. Op dit moment zijn we op een voeding gestuit die beter past bij Joëlle’s lichaamsontwikkeling. Heel langzaam zijn we de babyvoeding aan het vervangen door deze voeding, en sinds vandaag zitten we op halfhalf. Tot nu toe gaat dat redelijk goed. Omdat Joëlle in het verleden extreem kon reageren op andere voedingen zijn we heel voorzichtig, en doen we het in kleine stapjes. De wijziging van een  sondevoeding heeft al eens tot een ziekenhuisopname geleidt doordat Joëlle heel erg slijm ontwikkelde en daardoor benauwd werd en erg begon over te geven. Zodra we dan weer de vertrouwde voeding gaven ging het snel weer beter.

Het liefst zouden we met de blender zelf voeding maken door groente en fruit te blenderen. Maar omdat Joëlle nooit wat anders gehad heeft is haar maag daar niet tegen bestand. Als we dat willen zullen we dat ook dagelijks in hele kleine stapjes moeten toedienen en van daaruit opbouwen. Probleem is dat we niet goed weten hoeveel ze nodig heeft, en hoeveel minder reguliere sondevoeding ze daarbij moet krijgen. Als ze te veel krijgt gaat ze overgeven. Krijgt ze te weinig dan is ze snel ondervoed; Joëlle heeft weinig weerstand. Zomaar wat experimenteren kan dus niet. Om het gedegen op te pakken heb je ook zelf voldoende energie nodig…. En dat ontbreekt vaak.

Het ziekenhuis stimuleert het zelf maken van voeding ook niet, en ziet er de noodzaak zelfs niet van in. De redenering is dat alle vitaminen, mineralen, eiwitten, vezels, en andere belangrijke voedingsstoffen in de gehydroliseerde (poeder)voeding zitten. Wij denken echter dat er niks boven natuurlijk en zo onbewerkt mogelijk voedsel gaat. Maar we weten niet zo goed hoe we dat moeten organiseren en opbouwen. Iemand die ons daarbij kan en wil helpen vanuit deskundigheid hebben we nog niet gevonden. Dus als iemand iemand weet…

Intussen is Joëlle zeker wel geïnteresseerd in een hapje. Haar smaakpapillen zijn blijkbaar in orde. Ze kan ontzettend genieten van een lepeltje fruithap voor baby’s vanaf 4 maanden. Maar dat kunnen we maar zeer beperkt aanbieden. Ook een likje slagroom vind ze heerlijk! Ruiken of likken aan een banaan, komkommer of een stukje chocola is ook bijzonder interessant, evenals het voelen aan een kroket. Zo proberen we toch haar smaak te blijven prikkelen, en haar een beetje te laten genieten van lekkere smaken.

Mensen vragen wel eens of het niet heel vervelend voor Joëlle is als wij zitten te eten, en zij niet. Joëlle weet niet anders. Ze zit altijd bij ons aan tafel. Eten is immers meer dan alleen voedsel tot je nemen, het is een sociale gebeurtenis. Ze kletst mee, maakt gebaren, stelt op haar manier vragen, en schreeuwt tegen haar broer en zus dat ze aan tafel moeten blijven zitten. Ze maakt onderdeel van het geheel, en geniet altijd van het met elkaar aan tafel zitten en de aandacht die ze dan krijgt. Daarom ‘eten’ we altijd met z’n allen.

Met elkaar gourmetten december 2017

Epilepsie

Vorige week kreeg Joëlle in twee dagen tijd twee grote epilepsieaanvallen en één kleine. Het is altijd weer flink schrikken. Doordat ik aan het werk was stond Lianne er alleen voor. Aanvallen wil je helemaal niet meemaken, en zeker niet als je er als ouder alleen voor staat. Het is een bijzonder stressvolle situatie.

Het gebeurd meestal aan het begin van de avond. Zo ook de twee grote aanvallen van vorige week. De kleine aanval was rond 0.00 uur ’s nachts. Dus je moet het als eerste maar horen! Dan proberen haar weer bij te krijgen door contact te leggen, te praten, haar naam te noemen, haar proberen te activeren. Meestal duurt een aanval hooguit een paar minuten. Door de aanval, die begint met een borstkramp, kan ze zich ook flink verslikken. Vorige week stond de voedingspomp nog aan, en kreeg ze voeding in haar luchtpijp tijdens een aanval. Het is dan maar hopen dat ze het in de loop van de nacht weer kan ophoesten en dat de longen schoon zijn. Zo’n aanval kan dus ernstige gevolgen hebben. Joëlle is de dag erna dan erg moe.

Veel gehandicapte kinderen hebben epilepsie. De ene epileptische activiteit is de andere niet. Van alle kinderen met epilepsie heeft 1% behalve de ‘gewone’ epilepsie ook epilepsie met ESES. Deze zeldzame vorm van epilepsie heeft Joëlle ook. Dus behalve de grote aanvallen zoals hierboven beschreven heeft ze nog een variant.

ESES betekend Electric Static Epileptics in Slowsleep. Het wordt omschreven als een ernstig epilepsiesyndroom waarbij tijdens de slaap vrijwel voortdurende epileptische activiteit aanwezig is in de hersenen (bron: Epilepsie Vereniging Nederland en stichting ZIE). Tijdens de meest recente EEG, wat een 24 uurs EEG was bij epilepsiecentrum SEIN, werd dit bevestigd: tijdens 90% van de slaap was er epileptische activiteit waarneembaar op het EEG. Kortweg zou je kunnen zeggen dat zodra Joëlle in slaap valt ze epilepsie heeft, en dat stopt wanneer ze weer wakker wordt.

Deze vorm van epilepsie wordt meestal geconstateerd bij kinderen tussen het vierde en achtste levensjaar. Bij Joëlle is het al geconstateerd in haar tweede levensjaar. Het grote nadeel van deze vorm van epilepsie is dat het de ontwikkeling ernstig belemmerd doordat de epileptische activiteit de slaap verstoort.

Na de aanvallen van vorige week hebben we telefonisch contact gelegd met de kinderneuroloog van het WKZ in Utrecht. Zij adviseerde de medicatie licht te verhogen. Zelf hebben we gevraagd of er gekeken kan worden naar een epilepsieverklikker, zodat we niet 24 uur per dag ontzettend alert hoeven te zijn. De babyfoon (met camera) blijft nu de hele nacht aan, en wij blijven alert om snel in te kunnen grijpen. Joëlle is echter ook vaak een paar uur wakker ’s nachts. Ze kletst dan wat of maakt andere geluiden. We zijn benieuwd naar het advies vanuit het ziekenhuis omtrent een vorm van ondersteuning in deze. Want eerlijk is eerlijk, halve nachten slaap is zeker niet bevorderlijk!

Ontslag en e-move wielen

Gelukkig gaat het weer stukken beter met Joëlle. Nadat ze afgelopen zaterdag opgehaald is door de ambulance is ze zondag later op de dag weer ontslagen. Er zijn behalve griep geen infecties geconstateerd, en de dreigende uitdroging was na een nacht ORS verholpen. Er zorgde een ouderwetse zuster voor Joëlle die de wijze woorden sprak: “Oost, west, thuis best. Ziek thuis maar verder uit”.

Ontslag uit het ziekenhuis

Ze is nog moe en kan niet zoveel hebben. Maar ze wordt met de dag levendiger. Joëlle is nog ziek gemeld op school, en zal deze week echt nodig hebben om weer helemaal aan te sterken. Maar ondertussen gaat alles ook gewoon weer door…

Vanmorgen staat een rolstoelpassing op de planning. We hebben overwogen om dat af te zeggen, maar weten dat de nieuwe rolstoel met e-move-wielen dan ook zomaar een paar weken uitgesteld wordt. Joëlle is sterk genoeg om mee te gaan, dus de passing laten we doorgaan. We proberen zoveel mogelijk samen te doen, maar vandaag moesten we splitsen. Dus Lianne is om 8.00 uur met Joëlle op pad gegaan naar het revalidatiecentrum voor een afspraak met de ergotherapie en rolstoelleverancier.

Om de mobiliteit van Joëlle te vergroten wordt altijd goed gekeken naar wat ze zelf kan, en waarin ze ondersteund moet worden. Ze rijdt nu in een gewone handbewogen kinderrolstoel. Omdat Joëlle weinig armkracht bezit lukt het haar niet goed om zichzelf voort te bewegen. Daardoor stagneert ook het leren sturen met de rolstoel. Een bedienen van een elektrische rolstoel vraagt vaardigheden die Joëlle (nog) niet bezit. Dat is dus (voorlopig) geen optie.

Maar er lijkt een tussenoplossing te zijn: de e-move wielen. Dat zijn wielen met een elektrische aandrijving die op een gewone rolstoel passen. Het is een beetje te vergelijken met de elektrische fiets. Je fietst wel zelf, maar het motortje doet ook wat. Zo ook met deze wielen. Je rijdt zelf, maar de wielen ondersteunen het rijden door een elektrisch motortje. Een tijdje geleden hebben we het uitgeprobeerd, en het lijkt veel voordelen te hebben voor Joëlle. De mate van ‘wielaandrijving’ is instelbaar. Door middel van software is de mate van ondersteuning in te stellen.

voorbeeld rolstoel met e-move wielen

Tijdens de demonstratie van de leverancier heb ik zelf ook even gereden in een rolstoel met e-move wielen. Goed om te voelen wat het doet. Maar het bleek al snel ik geen ondersteuning van e-move wielen nodig heb… want bij de eerste beweging maakte ik een flinke wheelie en draaide ik van schrik drie rondjes. Maar na enig oefenen kon ik er een normaal rondje mee rijden. Gezonde mensen zouden deze rolstoel met de pink kunnen voortbewegen.

De e-move wielen passen ook op haar huidige rolstoel. Echter…. Daar komt de bureaucratie om de hoek kijken. De WMO van onze gemeente is van leverancier veranderd, en kan ten gevolge daarvan geen aanpassingen aan de rolstoel doen. Want de leverancier van wie officieel de rolstoel is, wordt niet meer ingehuurd. Dat betekend dat de huidige rolstoel ingeleverd wordt, en er een nieuwe rolstoel op maat geleverd gaat worden. Kost geld. Kost tijd. Maar zo is het in Nederland geregeld. De afspraken met de gemeente en de diverse leveranciers, het papierwerk, de telefoontjes, het afstemmen met de eigen therapeuten… het is een onderdeel van ons leven geworden. Maar de andere kant is ook waar: er is in deze huidige tijd heel veel mogelijk ter ondersteuning. En dat is fijn.

.